ਆਯੁਰਵੇਦ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਮੈਡੀਕਲ ਵਿਗਿਆਨ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪੁਰਾਣੇ ਰੂਪਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਆਯੁਰਵੇਦ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਇਲਾਜ ਕਰਦਾ ਹੈ ਬਲਕਿ ਇਹ ਸਰੀਰਕ ਅਤੇ ਮਾਨਸਿਕ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਸਿਹਤਮੰਦ ਜੀਵਨ ਜੀਉਣ ਦਾ ਤਰੀਕਾ ਵੀ ਸਿਖਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਸਰੀਰਕ ਇਲਾਜ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਆਯੁਰਵੇਦ ਅਧਿਆਤਮਿਕਤਾ ਵੱਲ ਲੈ ਜਾਣ ਦਾ ਵੀ ਸਾਧਨ ਹੈ।
ਅੱਜ ਅਸੀਂ ਆਯੁਰਵੇਦ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਬਾਰੇ ਚਰਚਾ ਕਰਾਂਗੇ। ਅਸੀਂ ਆਯੁਰਵੇਦ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ, ਇਸ ਦੇ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਅਤੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਮਹੱਤਵ ਬਾਰੇ ਵੀ ਚਰਚਾ ਕਰਾਂਗੇ।
ਅੱਜ ਦੇ ਤੇਜ਼ ਰਫ਼ਤਾਰ ਵਾਲੇ ਸੰਸਾਰ ਵਿੱਚ, ਆਯੁਰਵੇਦ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਸਾਡੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਠੀਕ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਸਾਨੂੰ ਆਪਣੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰ, ਸਮਾਜਿਕ ਨਿਯਮਾਂ ਅਤੇ ਕਦਰਾਂ-ਕੀਮਤਾਂ ਨਾਲ ਜੁੜਨ ਲਈ ਵੀ ਸਾਡਾ ਮਾਰਗ ਦਰਸ਼ਣ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਆਯੁਰਵੇਦ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਹੋਈ ਹੈ ਅਤੇ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ 3000 ਸਾਲ ਪੁਰਾਣਾ ਹੈ।
ਮਹਾਰਿਸ਼ੀ ਚਰਕ ਨੂੰ ਆਯੁਰਵੇਦ ਦਾ ਪਿਤਾਮਾ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸਨੇ ਇੱਕ ਗ੍ਰੰਥ ‘ਚਰਕ ਸੰਹਿਤਾ’ ਵੀ ਲਿਖਿਆ ਸੀ। ਮਹਾਰਿਸ਼ੀ ਚਰਕ ਨੂੰ ਕੁਸ਼ਾਨ ਸਾਮਰਾਜ ਦੇ ਰਾਜਾ ਕਨਿਸ਼ਕ ਦੇ ਦਰਬਾਰੀ ਡਾਕਟਰ ਵਜੋਂ ਵੀ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਮਹਾਰਿਸ਼ੀ ਚਰਕ ਨੇ ਆਪਣੀ ਪੁਸਤਕ ‘ਚਰਕ ਸੰਹਿਤਾ’ ਵਿਚ ਲਗਭਗ 340 ਪੌਦਿਆਂ ਦੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਅਤੇ ਲਗਭਗ 200 ਜਾਨਵਰਾਂ ਦੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ ਸੀ।
ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ ਵਿੱਚ, ਧਨਵੰਤਰੀ ਨੂੰ ਦਵਾਈ ਦਾ ਦੇਵਤਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਧਨਵੰਤਰੀ ਨੂੰ ਇੱਕ ਹੱਥ ਵਿੱਚ ਸ਼ੰਖ ਅਤੇ ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਆਯੁਰਵੇਦ ਨਾਲ ਪੈਦਾ ਹੋਇਆ ਇੱਕ ਮਿਥਿਹਾਸਕ ਦੇਵਤਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਆਯੁਰਵੇਦ ਇਸ ਤੱਥ ‘ਤੇ ਅਧਾਰਤ ਹੈ ਕਿ ਸਾਰਾ ਬ੍ਰਹਿਮੰਡ ਪੰਜ ਤੱਤਾਂ ਤੋਂ ਬਣਿਆ ਹੈ: ਵਾਯੂ (ਹਵਾ), ਜਲ (ਪਾਣੀ), ਆਕਾਸ਼ (ਸਪੇਸ ਜਾਂ ਈਥਰ), ਪ੍ਰਿਥਵੀ (ਧਰਤੀ) ਅਤੇ ਤੇਜਾ (ਅੱਗ)।
