ਆਯੁਰਵੇਦ ਰਸੋਈ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਇਨਸਾਨ ਸਹੀ ਭੋਜਨ ਖਾਵੇ ਤਾਂ ਉਹ ਕਈ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਤੋਂ ਬਚ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਅੱਜ ਅਸੀਂ ਵੈਦ ਸ਼ਿਵ ਕੁਮਾਰ ਜੀ ਨਾਲ ਰਸੋਈ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ ਅਤੇ ਰਸੋਈ ਵਿੱਚ ਕਿਹੜੇ-ਕਿਹੜੇ ਨਿਯਮਾਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ, ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕਰਾਂਗੇ।
ਵੈਦ ਜੀ, ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਰਸੋਈ ਵਿੱਚ ਕਈ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਇਲਾਜ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਕ੍ਰਿਪਾ ਕਰੇ ਇਸਤੇ ਚਾਨਣਾ ਪਾਉ।
ਇਸ ਵਿਚ ਕੋਈ ਸ਼ੱਕ ਨਹੀਂ ਕਿ ਸਾਡੀ ਰਸੋਈ ਵਿਚ ਕਈ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਇਲਾਜ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਆਯੁਰਵੇਦ ਸਾਨੂੰ ਸਿਖਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸਾਡੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਵਿੱਚ ਰਸੋਈ ਦੀ ਕਿੰਨੀ ਮਹੱਤਤਾ ਹੈ। ਰਸੋਈ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ‘ਰਸ ਦਾ ਘਰ’। ਰਸੋਈ ਦਾ ਅਰਥ ਰਸਾਇਣ ਵੀ ਹੈ। ਆਯੁਰਵੇਦ ਵਿੱਚ ਛੇ ਰਸ ਮਧੁਰ, ਲਵਨ, ਕਟੁ, ਕਸਾਏ, ਅਮਲ ਅਤੇ ਤੀਕਸ਼ਣ ਦਾ ਵਰਣਨ ਹੈ। ਰਸੋਈ ਵਿੱਚ ਇਨ੍ਹਾਂ ਛੇ ਰਸਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਨਾਲ ਕਈ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਤੋਂ ਬਚਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਆਯੁਰਵੇਦ ਅਨੁਸਾਰ ਰਸੋਈ ਵਿੱਚ ਖਾਣਾ ਬਣਾਉਂਦੇ ਸਮੇਂ ਸਾਨੂੰ ਕਿਹੜੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਦਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ?
ਭੋਜਨ ਸਾਦਾ ਪਕਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਭੋਜਨ ਪਕਾਉਣ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਮਸਾਲਿਆਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰੋ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਜੁੱਤੇ ਪਾ ਕੇ ਰਸੋਈ ਵਿਚ ਨਾ ਵੜੋ। ਇਸਦਾ ਇੱਕ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਜੁੱਤੀਆਂ ਨਾਲ ਅਸੀਂ ਆਪਣੀ ਰਸੋਈ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਿਤ ਕਣ ਲਿਆ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ਜੋ ਸਾਡੇ ਭੋਜਨ ਨੂੰ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਿਤ ਕਰਨਗੇ। ਆਟਾ ਜਿਆਦਾ ਡੇਰ ਗੁੰਨ ਕੇ ਨਾ ਰੱਖੋ। ਭੋਜਨ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਦੇਸੀ ਮਸਾਲੇ ਜਿਵੇਂ ਹਰੀ ਮਿਰਚ, ਅਜਵਾਈਨ, ਦਾਲਚੀਨੀ, ਸੁੰਢ ਆਦਿ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।
ਵੈਦ ਜੀ ਭੋਜਨ ਖਾਣ ਦਾ ਸਹੀ ਸਮਾਂ ਕੀ ਹੈ?
ਸਾਨੂੰ ਸਿਹਤਮੰਦ ਭੋਜਨ ਖਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਨਾਸ਼ਤੇ ਅਤੇ ਦੁਪਹਿਰ ਦੇ ਖਾਣੇ ਵਿੱਚ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 5 ਘੰਟੇ ਦਾ ਅੰਤਰ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਰਾਤ ਦਾ ਖਾਣਾ ਸੂਰਜ ਡੁੱਬਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਜਾਂ ਸੂਰਜ ਡੁੱਬਣ ਦੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਨਾਲ ਖਾ ਲੈਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਫਿਰ ਰਾਤ ਦੇ ਖਾਣੇ ਅਤੇ ਨਾਸ਼ਤੇ ਵਿੱਚ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 14 ਘੰਟਿਆਂ ਦਾ ਅੰਤਰ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਖਾਣਾ ਖਾਂਦੇ ਸਮੇਂ ਹਮੇਸ਼ਾ ਪਾਣੀ ਨਾਲ ਰੱਖੋ। ਪਰ ਖਾਣਾ ਖਾਣ ਤੋਂ ਅੱਧੇ ਘੰਟੇ ਬਾਅਦ ਪਾਣੀ ਪੀਓ।
ਆਯੁਰਵੇਦ ਵਿੱਚ ਵਰਤ ਦਾ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵ ਹੈ। ਇਸ ਬਾਰੇ ਦੱਸੋ।
ਆਯੁਰਵੇਦ ਵਿੱਚ ਵਰਤ ਰੱਖਣਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਇਹ ਆਕਾਸ਼ ਤੱਤ ਨੂੰ ਸਰਗਰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ ਜਿਸਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਸਪੇਸ। ਵਰਤ ਰੱਖਣ ਨਾਲ ਸਰੀਰ ਦੀ ਮੁਰੰਮਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।